YARALI TOPRAK II

Sanat Konuşmaları: Sencer Vardarman & Ece Pazarbaşı & Begüm Özkaynak
03.11.2021

Bilsart, 3 Kasım – 13 Kasım tarihleri arasında Sencer Vardarman’ın “Yaralı Toprak II” isimli sergisine ev sahipliği yapıyor.

Yaralı Toprak, Environmental Justice Organizations, Liabilities and Trade – EJOLT (Çevresel Adalet Örgütleri, Yükümlülükler ve Ticaret) tarafından yürütülen “The Atlas of Environmental Justice” (Çevresel Adalet Atlası) başlıklı bir araştırma projesi için çekilmiş, maden ocaklarının yüz bine yakın uydu fotoğrafının dijital kolajlarından oluşan bir görsel araştırma projesi. Antroposen’i konu alan dizi, temel olarak insanlığa hem fiziksel hem de sosyal olarak zarar veren açık ocak madenciliğinin ortaya çıkarılmasına ve Bangladeş, Meksika, Almanya, ABD ve Türkiye dahil olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde bu madenlerin kirlettiği bölgelere odaklanıyor. “Antroposen” kavramının Dünya’nın jeolojisini ve ekosistemlerini etkileyen insan faaliyetleriyle başlayan çağa işaret eden, spesifik olarak sanayi devriminin başlangıcına kadar uzanan, insanların şu anda içinde bulunduğu zamana verilen isim olduğu biliniyor. Yaralı Toprak (Wounded Ground), bu bağlamda, Antroposen’i görsel olarak belgelemeyi ve estetikleştirmeyi amaçlayan bir proje.

Dijital kolaj tekniğiyle sunulan çalışmanın son hali, madenciliğin neden olduğu çevre felaketini – verimli toprakların zehirlenmesini – soyut bir biçimde tasvir ediyor. Çalışma, bu haliyle izleyicilere insan kaynaklı felaketlere yol açan bu tür yaygın endüstriyel uygulamalarla ilişkilerini yeniden gözden geçirme fırsatı sunuyor. Dijital müdahale, çalışmanın kolaj süreci, bağlam içinde dizinsel, ancak toplu ve estetik olarak gerçeküstü hissettiren görüntüleri – uzaydan alınan maden sahalarının gerçek görüntülerini – bir araya getiriyor. Görüntüler ile izleyici arasındaki mesafe arttıkça, görselleri oluşturan formlar giderek daha soyut hale geliyor ve böylece hayalî, anlaşılmaz ve farklı kompozisyonlar oluşturuluyor. Vardarman, bu görüntüleri derleyerek ve soyut bir biçimde sunarak insan kaynaklı çevre felaketlerinin Dünya ve ekosistemlerine verdiği zararı öne çıkarmaya çalışıyor. Sanat yoluyla insan kaynaklı bir felaketi yüceltmek, tartışma yaratan bir yöntem olmakla birlikte, izleyicilerde duygusal ve entelektüel tepkiler uyandırıyor. Bu tür bir yöntemin izlenmesi, Titanik gemisi batarken çalmaya devam eden müzisyenlerin tavrını anımsatıyor.

EJOLT hakkında:

“Çevresel Adalet Örgütleri (Environmental Justice Organisations – EJOs), adaletsiz dağılmış çevresel yükleri tazmin etmek amacıyla, çevresel güvenlik ihtiyacı ile temel insan haklarının savunulması arasındaki bağlantıya odaklanan ve aynı zamanda, kaynak çıkarma veya atık bertarafı konusundaki çalışmalara katılan sivil toplum kuruluşlarıdır. Çevresel Adalet Örgütleri, Yükümlülükler ve Ticaret (EJOLT), Ekolojik Dağılım ile ilgili konulardan bahsetmek üzere çevre hukuku, çevre sağlığı, politik ekoloji, ekolojik ekonomi alanlarından bilim adamlarını, aktivist organizasyonları, düşünce kuruluşlarını ve politikacıları bir araya getiren Çevresel Adalet Örgütlerinin çalışmalarını destekleyen bir projedir.

EJOLT, Dünya çapında ekolojik dağılım çatışmalarını kapsayan bir tematik ve bölgesel haritalar atlasını içerecek olan geniş bir “Çevresel Adalet Haritası” veri tabanını derler. Araştırmaları arasında, aktivistler ve uzmanlarla gerçekleştirilen interaktif tartışmanın zenginleştirdiği, EJOLT web sitesinde “EJOLT Çevresel Adalet Atlası” başlığı altında yer alan 346 maden vakasına yer veriliyor.

SENCER VARDARMAN HAKKINDA

Sencer Vardarman (1970, İstanbul) İstanbul’da Mimar Sinan Üniversitesi’nde fotoğraf eğitimi aldı, UdK Berlin’de Katharina Sieverding atelyesinde güzel sanatlar eğitimini tamamladı ve Institute for Art in Context’te yüksek lisans yaptı. Vardarman, sanatsal çalışmalarında çağdaş görsel kültür ve imgelerin siyaseti hakkındaki sorularla ilgileniyor. Çalışmaları çok sayıda uluslararası sergide gösterilmiştir. Örneğin; Finlandiya Turku Şehir Müzesi’ndeki en son kişisel sergisinde (2020) ve 20/20, Schoeler. Berlin (2020), 9. Berlin Bienali (2016) 77-13 nGbK Berlin’de Türkiye’de Siyasal Sanat ve Direniş (2015), 3. Çanakkale Bienali (2012), Martin Gropius Bau Berlin’de Taswir (2009), Selanik Bienali (2009) gibi karma sergilerde gösterildi. 2014-2016 yılları arasında Vardarman, uluslararası sanatçı ağlarına hitap ettiği 1+1 dizi konuşmanın küratörlüğünü yaptı. Berlin’de yaşıyor ve çalışıyor.

ECE PAZARBAŞI HAKKINDA

Ece Pazarbaşı bağımsız bir küratör ve ses, sanat aracılığıyla algı pratiklerine ve sıra dışı disiplinlerarası yaklaşımlara odaklanan alışılmadık bir formata sahip olan Field Kitchen Academy misafirlik programının kurucu direktörüdür. Küratörlük deneyimleri arasında Finlandiya’daki WAM Turku Şehir Sanat Müzesi’nde (2019-2020) 4 sergiden oluşan “The Things We Are Made Of”; Werkbundarchiv – Museum der Dinge Berlin’de “Cabinet of the Unknown” (2017); 48 hrs Neukölln’ün 20. yıl dönümü ana sergisi “Bank Blank” (2018); “Memory Plates” Hamburger Bahnhof, Berlin (2017); “Muscle Memory” Kunstraum Bethanien / Kreuzberg (2017); Tanas Berlin’de (2011-2012) René Block ile birlikte “12/12” ve “Turkish Art Nice and Simple” sergileri yer almaktadır. Diğer profesyonel çalışmaları arasında Ideas City: İstanbul New Museum – New York proje koordinatörü ve Birleşik Arap Emirlikleri Abu Dabi Kültür ve Miras Otoritelerinde’nde Türkiye Görsel Sanatlar Danışmanı ve Program Uzmanı yer almaktadır.  Ayrıca 2013 yılında Olafur Eliasson’un Institute for Spatial Experiments (IFREX) tarafından araştırma bursu almaya hak kazanan Pazarbaşı, aynı zamanda TÜSİAD Berlin – Bosphorus Initiative’in danışma kurulunda yer almaktadır.

BEGÜM ÖZKAYNAK HAKKINDA

Begüm Özkaynak, Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde öğretim üyesidir. Lisans ve lisansüstü derecelerini Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden aldı. MPhil derecesini 2000’de Manchester Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde; doktora çalışmasını ise 2005’te İspanya’da Autonoma de Barcelona Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü’nde tamamladı. Araştırma alanları sürdürülebilirlik, çevre ekonomisi ve politikaları, ekolojik ekonomi, politik ekoloji olarak tanımlanabilir. Yayınları, genel itibariyle, çevre korumasının ekonomi politiği, çevrecilik akımları, enerji ve maden ihtilafları üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu konularda çalıştay ve konferanslar düzenleşmiş; ulusal ve uluslararası projelerin (AB 7. Çerçeve programı tarafından desteklenen “Çevresel Adalet Örgütleri, Sorumluluk ve E-Ticaret (EJOLT) ve ISCC tarafından desteklenen “Çevresel Adalet için Akademisyen-Aktivist Ortak Bilgi Üretimi” (ACKNOWL-EJ) gibi) parçası olmuştur. Birleşmiş Milletler’in Küresel Çevre Raporu (GEO) ve Hükümetlerarası Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Platformu (IPBES) kapsamındaki süreçlerde araştırmacı olarak da yer almaktadır.