HEM ZEHİR HEM PAN-ZEHİR

Bilsart, 15 Aralık- 31 Aralık 2021 tarihleri arasında sanatçı Didem Erk’in Hem Zehir Hem Pan-zehir başlıklı sergisine ev sahipliği yapıyor. Küratörlüğünü Simge Burhanoğlu’nun üstlendiği sergi, sanatçının “Dem. Gala” başlıklı video ses yerleştirmesine yer verecek. 

Çalışma Didem Erk’in konuşan fakat işitilmeyen ağzına odaklanan bir video ile ona eşlik eden 3 kanallı bir ses yerleştirmesinden oluşmaktadır. Sergi herhangi birinin veya sanatçının zihnine bir yolculuk sunar ve çalışmayı deneyimleyen kişinin içine bir anlamda nüfuz eder. İzleyici videoda, konuşan sanatçının ağzını izlerken, ses yerleştirmesinde bir metine bağlı kalmadan bilinç akışı, otomatik konuşma ve monolog halinde 3 farklı ses duyar. Bu monologlar kendi içinde anlamlı fakat birbirleri arasında bağımsız diyaloglardır. Görüntüyle seslerin arasında bir senkron ve koordinasyon olmaması, çalışmayı bir düğüm gibi çözümsüz kılarken aynı zamanda sanatçının ifade etme olanaklarını da özgürleştirir.

Sanatçı pratiğinde farklı biçimlerde okunabilir bir nesneye okunamaz bir form verilir. Bu eylem öznenin bilgi sandığı bellekte kopukluk veya hata olma olasılığını sorgular. Erk’in çalışmalarının bir sonu veya yönü yoktur, her çalışma birbiri üzerine birikir, dönüşür veya şekil değiştirip, bağlanır. Bu “Dem. Gala’’nın başlangıç noktası da Erk’in 2011’de yaptığı bir seri olan ‘Muhafaza’ performansına dayanır. 

Zihin karmaşık bir sistemi temsil eder, harfler ve kelimeler ise kendini ifade etmenin sadece bir sembölüdür. 

Temsil içinde temsil barındırırken, eksilir.

Sanatçı Hem zehir hem Pan-zehir sergisiyle kendini ifade etme olanaklarını dil-zihin-beden ilişkisi üzerinden inceler ve bu yapıların kendi içindeki çelişkisini gözler önüne serer. Ağız, susturulmuş kelimelerle doludur ama aynı zamanda dilin, dudakların ve dişlerin hareketiyle sözleri söyleyerek bedeni dile, enstrümana dönüştüren en temel organdır. Konuşmak dili ifade etmenin bir biçimidir ve pek çok düşüncenin arasından seçtiğimiz sözcükler bütünüdür. Her konuşma zihnin, kozmozun içindeki karşıtlıkları, dualiteyi aktaramaz ve içinde muhakkak çelişkiler barındırır. Erk kendi bedenini sessizleştirerek, sesini zihinsel bir anlamda çoğaltır ve biliçdışına, kolektif bir pencere açarak izleyiciyi bu deneyime davet eder. Sessiz bir tekrarla söylenen sözcüklerle dil ve beden arasındaki sınırı somutlaştırır. Görüntüyü takip etmeyen ses bir tür yankılanmaya dönüşerek okunamaz, takip edilemez, ayırtedilemez hale gelir ve dilin yetersiz ve kifayetsizliğini açığa çıkarır.

Serginin küratörü Simge Burhanoğlu ile Didem Erk, açılış günü 15 Aralık’ta sergiyi katmanlara ayıracak bir de konuşma gerçekleştirecekler. Hem zehir hem Pan-zehir sergisi 16 Aralık tarihinde Zilberman Projects’te açılacak olan Mavi bir Ballad sergisine de referanslar barındıracak.

Görsel: Didem Erk, Dem. Gala, Video ses yerleştirmesi, 2021, 5’15’’

Video Çekimi: Gülbin Eriş

Ses Düzenlemesi: Cenk Eroğlu

Kadîm Kütüphane Külleri, Esans yerleştirmesi, 2021

*Destekleri için Metin Mızraklı, Aslan Gülçiçek, Duygu Beşbıçak ve MG International Fragrance Company teşekkürler.

DİDEM ERK HAKKINDA

Üretimlerinde performans, video, yerleştirme ve metni araç olarak kullanan görsel sanatçı Didem Erk, işlerinde dil, hafıza ve sınır gibi kavramların mekânla ilişkisini araştırır. Kişisel ve toplumsal hafızanın kusurlarını ve kurgusal unsurlarını irdeler. Hatırlama eylemini Erk’in sanatını aktarma yöntemi, performans, mekâna özgü yerleştirme üzerinden gerçekleşir. Sosyolojik olayları form ve kavram olarak ele alırken dilini politik ve şiirsel arasında bir yere konumlandırır. Sansür ve otosansürün tarihte yaşattığı yıkıcı tavrı özgürleştirmek adına buluntu nesneler, beden, yüzey ve kağıt  üzerine yaptığı bir takım manipülasyonlarla yaşanan tahribatı şifalandırma ve dünyaya tekrar katmaya odaklanır.

Didem Erk (d. 1986, İstanbul) İstanbul’da yaşayıp çalışmaktadır. Lisans ve yüksek lisans eğitimini Sabancı Üniversitesi Görsel Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı bölümünde tamamladı. Sanatçının yer aldığı başlıca sergiler arasında “Kelimeler Pek Gereksiz” (Arter, 2020), Manifesta 12 kapsamındaki 5x5x5 programı (Palermo, Sicilya, 2018), “Video Echoes: Waves from the Eastern Mediterranean” (Counihan Gallery, Brunswick, Avustralya, 2018), “Nonlinear Histories: Transgenerational Memory of Trauma” (Reflect Space Gallery, Glendale, CA, ABD, 2018), “TarraWarra International 2017: All That is Solid…” (TarraWarra Museum of Art, Avustralya, 2017), “Ev İmkânsız Denen Yerdir” (x-ist, İstanbul, 2017), “Blow Up: Kavunu Gördüm” (SALT Galata, İstanbul, 2017), “Are You Still Alive? – Voices of Conscience at a Time of Silencing” (Steirische Kulturinitiative, Graz, Avusturya, 2017), “House of Wisdom / Bilgelik Evi” (Berlin & Amsterdam, 2017), “Stay With Me” (Belvedere Museum, Viyana, 2016) ve “Anne Ben Barbar Mıyım?” (13. İstanbul Bienali, Arter, İstanbul, 2013) bulunuyor.